woensdag 22 juni 2011

Sant Joan- Sint Jan 24 juni



Sint Jan,sint Johannes of in het catalaans Sant Joan is niet uniek voor catalonie maar het is wel een hele belangrijke feestdag.De oorsprong van dit feest ,genoemd naar Johannes de doper(7de eeuw v.C.) die 24 juni geboren zou moeten zijn,stamt uit de tijd voor het Christendom.Belangrijk voor deze datum is de korte nacht en de tijd die het van de kerstnacht afligt(maximaal aantal dagen)waardoor de duivel in verhouding meer kans zou hebben zijn kwade werk te doen.Vuur staat daarom op deze nacht van 24 juni centraal. De viering van Sat Joan lijkt eigenlijk het meest op de nieuwjaarsviering in Nederland. Brandstapels (fogueras) en vuurwerk (focs d'artifici) worden dagen voor het feest voorbereid en overal zijn verkooppunten voor het verkopen van vuurwerk wat bij de nieuwjaarsvieringen in Catalonië niet het geval .Sinds de jaren 50 is er ook een gewoonte een fakkel vanaf de Canigó piek in de pyreneen te laten afdalen en simbolisch daarmee alle brandstapels van Catalonie aan te steken (la flama de canigó).Een andere traditie die heel algemeen is voor het sint Johannes feest is de"Coca de Sant Joan" of sint Johannes cake een eenvoudige platte ovale cake oficieel op basis van varkensvet(llard) met geconfijte vruchten en pijnboompitten versierd mag niet ontbreken en wordt gegeten met een glaasje wijn of cava.
De nacht wordt ook wel heksennacht genoemd en figuren als heksen duivels etc. spelen een belangrijke rol.De magie staat centraal en ook kruiden spelen een belangrijke rol op veel plekken in Catalonie iemand die sintjanskruid als een gele kroon op het hoofd heeft op de avond zal het hele jaar van hoofdpijn bespaard blijven en het gezegde :
Les herbes de Sant Joan tenen virtut per tot l'any
(De kruiden van sintJohannes hebben kracht voor het hele jaar)Daarom worden op sommige plekken ook bossen met kruiden verzameld en worden rituelen uitgevoerd om een voorspoedig jaar tegemoet te gaan net als bij de oud-en-nieuwjaarsviering.Baden als de klok 12 slaat maar ook rondom heeft speciale krachten en is daardoor ook een traditie op veel plekken en natuurlijk wordt er veel gedanst.Voor de horeca is het ook een speciale dag en worden er vele feesten en menus georganiseerd.

dinsdag 7 juni 2011

juny - juni spreekwoorden of gezegdes


Fins el deu de juny, no et llevis la roba ni et descordis el puny.
tot 10 juni doe je kleren niet uit en maak je de vuist niet los

Al juny, corbella al puny i la roba lluny
In juni ,de sikkel in de hand en de kleren ver weg

Al juny la pluja és lluny, i si plou, cada gota és com el puny
Juni de regen ver weg, maar als het regent druppels zo groot als vuisten

El juny formós és abundós
een mooie juni brengt overvloed

Juny brillant, any abundant.
een mooie maand juni ,een rijk jaar

El juny fred, mata l'esplet
maar een koude juni dood de oogst

Aigua de juny primerenca, molts mals arrenc
water in het begin van juni,veel slechts rukt veel slecht weg

Aigua de Sant Joan, celler buit i molta fam
water op sint Jan kelder leeg en veel honger

Aigua de Sant Joan, no dóna ni vi ni pa
water op sint jan geeft geen wijn nog brood

Bon sol pel primer de juny, any de llegum.
een mooi zonnetje begin juni -peulvruchtenjaar

Bon temps pel juny, estiu segur.
mooi weer in juni een mooie zomer verzekerd

D'alzina que floreix pel juny, tot l'any el porc en gruny;
een eik die bloeit in juni daar knort een varken het hele jaar naar

d'empelt pel juny, fruita com el puny.
enten in juni ,fruit als een vuist

Dels vents del juny el de Sant Bernabé és l’únic que va bé.
Wind in juni van sint Bernabé is de enige die goed doet

El blat primerenc o tardà, pel juny s'ha de segar.
tarwe vroeg of laat in juni moet gemaait worden

El mes de juny, cada mosca com el puny.
maand juni vliegen groot als vuisten

El sol de juny estalvia la llum.
de zon van juni spaart licht

Pel juny, molt sol i molta son
Voor juni veel zon en veel slaap

Les cireretes, d’una a una pel maig, i pel juny, a grapats.
De kersjes in mei een voor een en in juni handenvol

Pel juny no preguntis res a ningú.
In juni vraag niemand niets